Kamieniołom rogowca w Bysinie

Przyroda

Informacje

  • Adres: 32-400 Bysina
  • Telefon: 12 452 51 79
  • Gmina: Gmina Myślenice

Parametry

Miejsca

  • Gmina: Gmina Myślenice
W nieczynnym od dawna kamieniołomie wydobywane były twarde rogowce (osadowa skała krzemionkowa, brunatna lub szara, tworząca charakterystyczne wąskie warstewki w innych skałach, częsta w Karpatach Fliszowych), odsłonięte w południowej części. Warto przyjrzeć się wschodniej ścianie kamieniołomu, wysokiej na ok. 40 m. Można w jej górnej części dostrzec interesujący profil geologiczny, na którym widać dobrze budowę stoków Pasma Dalina.
 
Kamieniołom założony w warstwach lgockich jednostki śląskiej Karpat fliszowych. W odsłonięciu rytmicznie powtarzają się naprzemianległe warstwy piaskowców z łupkami mułowcowymi i iłowcowymi. Miąższość piaskowców waha się od kilku do ok. 30cm. Ławice grube są rzadkie. Łupki natomiast występują w cienkich pakietach grubości kilku do kilkunastu centymetrów. W dolnej części kamieniołomu piaskowce przeważają nad łupkami, w górnej - odwrotnie. Osady piaskowcowo-łupkowe wykazują ciągłość horyzontalną o mniej więcej identycznej miąższości. Są one charakterystyczne dla środowisk związanych z sedymentacją morską powstałych w obrębie lobów depozycyjnych stożków podmorskich.
W bysińskim wyrobisku występuje kilka odmian piaskowców. Są typowe o szaro-brązowej barwie, rdzawej na powierzchni zwietrzałej, teksturze psamitowej, laminacji równoległej. Spotykana jest również laminacja falista i przekątna. Nierzadkie są wyjątkowo twarde piaskowce krzemionkowe (gezy) o szarej barwie, przełamie muszlowym, krzemionkowym spoiwie pochodzenia organicznego. Obecne są także piaskowce z rogowcami, a w nich widoczne smugi i soczewki rogowca, zajmujące centralne części ławic. Zawarta w nich krzemionka pochodzi z rozpuszczania igieł gąbek, a takie skały to spongiolity.
Przy wejściu do kamieniołomu w Bysinie po lewej stronie widoczna gruba ławica piaskowca z rozwiniętymi na spągu strukturami sedymentacyjnymi - mechanoglifami (jamki wirowe z widoczną kierunkowością oraz ślady żerowania organizmów) i organoglifami. Po jego południowej stronie, występuje bardzo wyraźny cios. Składa się on z co najmniej dwóch zespołów ciosów o rombowatym kształcie.
Niegdyś, w górnej (wschodniej) części odkrywki, zaobserwować można było wyraźne wygięcie warstw skalnych zgodne z nachyleniem stoku. Zjawiska takie rozwijają się w przypowierzchniowych strefach zwietrzeliny pod wpływem spełzywania osadów zboczowych, a noszą nazwę soliflukcji. Ta forma tektoniczna to hak zboczowy.